Skip to main content

Fatalne sojusze

(Na zdjęciu Hitler i FranzVon Papen -architek koalicji z Hitlerem)

Dlaczego radykałowie o skłonnościach autorytarnych dochodzą do władzy? Levitsky i Ziblatt argumentują, że pomagają im w tym znani i szanowani politycy którzy za wszelką cenę szukają nowego koalicjanta by pozostać u władzy. Hitler, Mussolini i Chavez byli skrajnymi postaciami politycznymi z rozbudowaną przeszłością kryminalną zanim doszli do władzy. W 1923 roku Hitler zorganizował nieudany pucz Monachijski za który trafił do więzienia. Podobnie Chavez dwa razy brał udział w nieudanym zamachu stanu, po czym również trafił za kratki. 


Pod wpływem załamania ekonomicznego, systemy polityczne Wenezueli, Włoch i Niemiec przestały sprawnie działać. Rządzące partie polityczne zostały obarczone odpowiedzialnością za słabe wyniki ekonomiczne, co przełożyło się na spadek zaufania publicznego. By pozostać u władzy liderzy tych parti wyciągneli dłoń do ugrupowań radykalnych, które w czasie kryzysu ekonomicznego bazują na powszechnych uczuciach niezadowolenia i zyskują na popularności. Wyciągnięcie ręki do ugrupowań radykalnych to ich de facto uprawomocnienie - bo przecież nikt nie wchodzi w koalicję z prawdziwymi radykałami. Hitler, Mussolini i Chavez właśnie w ten sposób doszli do władzy. Ich koalicjanci wierzyli, niestety błędnie, że będą ich w stanie kontrolować. Po objęciu władzy cała trójka rozpoczeła demontaż demokracji.

Nasuwa się zatem następujące pytanie: jak rozpoznać polityka o tendencjach autorytarnych zanim dojdzie do władzy? Autorzy proponują prosty test która pozwala na rozpoznanie takiego polityka.
  1. Czy dana osoba odrzuca w czynie lub słowie zasady demokracji proceduralnej? 
  2. Czy dana osoba nie uznaje sprzeciwu politycznego swoich przeciwników jako prawnie uzasadnionego? 
  3. Czy dana osoba toleruje lub namawia do przemocy? 
  4. Czy dana osoba promuje ograniczenie wolności osobistych włącznie z wolnością słowa? 

Ciekawostką jest tutaj także dyskusja na temat Finlandii i Belgii w okresie międzywojennym. W obydwóch państwach główne ugrupowania polityczne nie uległy pokusie wchodzenia w koalicję z grupami anty-demokratycznymi. A zatem to właśnie na barkach parti politycznych spoczywa odpowiedzialność za prawowite sprawowanie władzy i izolowanie elementów jawnie niedemokratycznych. Takie działanie ugrupowań politycznych nazywamy dystansowaniem które skupia się na pięciu głównych działaniach: 
  1. Nie udzelania miejsca na listach wyborczych kandydatom o tendencjach autorytarnych 
  2. Izolowania elementów radykalnych wewnątrz partii 
  3. Unikania kolacji z partiami autorytarnymi i osobami o podobnych poglądach 
  4. Nie udzielania popracia dla nurtów anty-demokratycznych 
  5. Koalicja partii pro-demokratycznych przeciwko parti anty-demokratycznej

Comments